Alaşımlı Çelikler Nelerdir?

Alaşım Elementleri

Alüminyum ; alaşımlı çeliklerde % 1’e kadar alüminyum ilavesi alaşıma sertlik verir.Azotlama işlemi ile dış kısımlarda aşınmaya dayanım kazandırılır.
Krom ; küçük miktarlardaki krom,sert karpitlerin oluşumunu dengeler ve çeliklerin ısıl işlem hassasiyetini geliştirir. Alaşımlara krom katkısı ile tane oluşumu artmaktadır. Büyük miktarlarda krom ilavesi ısı ve korozyon direncini geliştirir.
Kobalt ; çeliğin ısıl-işlem dönüşümünün yavaşlamasına neden olurken,takım çeliklerinin yumuşatma olmaksızın yüksek sıcaklıklarda çalışabilme kabiliyetini geliştirir. Kobalt süper hava çelikleri için çok önemli bir alaşım elementidir.
Bakır ; alaşıma % 0.5’e kadar bakır ilavesi,alaşım çeliklerinin korozyon direncini geliştirmektedir.
Kurşun ; alaşıma % 0.2’e kadar kurşun ilavesi, çeliğin işlenebilme kabiliyetini artırırken, dayanımını azaltmaktadır.
Manganez ; çelik içinde manganez daima bulunur. Manganez ergitme işleminden sonar arta kalan sülfürle birleşerek demir sülfür oluşturur ve çeliğin kırılganlığını azaltır.
Molibden ; çelik alaşımlarında, yüksek sıcaklıklarda sünme dayanımını yükseltir, karbidi dengeler, kesici takımların kızıl derece sertliğini geliştirir. Nikel-Krom çeliklerinde temper kırılganlığını azaltır.
Nikel ; tane ıslahı yaparak dayanımı artırır. Korozyon direncini geliştirir. Olumsuz tarafı, yapı içindeki karpitlerin dengesini olumsuz etkiler.
Fosfor ; ergitme işleminin bir artık elementedir. Çelikte zayıflığa neden olur ve genelde miktarının %0.05’in altında olması için büyük önem gösterilir. Bununla beraber alaşımın işleme özelliğimi geliştirir.
Silisyum ; % 0.3’e kadar silikon fosforla birlikte alaşımın mekanik özelliklerini düşürmeden akıcılığını artırır. Alaşıma % 1’e kadar silikon ilavesi çeliklerin ısı direncini geliştirir.
Kükürt ; ergitme işleminin bir artık elementedir. Çeliğin dayanım ve tokluğunu azalttığından, giderilmesi için her türlü çaba gösterilir. Alaşımın işlenebilirliklerini geliştirmek için bir miktar kükürt ilave edilir.
Tungsten ; alaşım çeliklerinin çok sert karbit oluşturmalarına yardımcı olurken, ısıl işlemlerin dönüşümünde ise gecikmeye neden olmaktadır. Bu durum çeliklerin yüksek sıcaklıklarda sertliklerini korumalarına imkân sağlar.
Vanadyum ; alaşım çelikleri içindeki bu elementin alaşımının özelliklerine çok ve çeşitli etkileri vardır. Bunlar;

Karbid oluşumuna yardımcı olur.
Martensiti dengeli hale getirerek, malzemenin sertleştirilme özelliğini geliştirir.
Tane oluşumunu azaltır.
Takım ve kalıp çeliklerin kızıl sertlik derecesine erişmelerine imkân verir.
Çeliklerin yorulma dayanımlarını geliştirir.