Mater Dolorosa Katolik Kilisesi

Mater Dolorosa Katolik Kilisesi, Samsun'un katolik halkı için hizmette bulunan ve Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı bir ibadet evi.

Kilisenin kökeni 1845 yılında Gürcistan'da yaşayan İtalyan asıllı 8 kapusen rahibin yaşadıkları ülkeyi terk etmek zorunda kalması ve yolculuk sırasında Karadeniz üzerinden geçerken bu bölgede yalnız yaşayan, kilisesi olmayan Latin Katolik vatandaşlarla birlikte Samsun'a gelmesidir.

Fransız Maristes rahipler, 1951 yılında kilisenin şimdiki bulunduğu alana bir okul inşa etmişler ve çocukların eğitimine yardımcı olmak için Aziz Yusuf grubuna bağlı rahibeleri yardıma çağırmışlardır. İtalyan bir bayan vatandaş ise kendisine ait bir araziyi kilise yapılmak üzere rahiplere bağışlamıştır. Bu arazi üzerine ağaçtan bir kilise ve bir ev inşa edilmiştir. Bu dönemde Samsun nüfusunun %30'unu Hristiyan vatandaşlar oluşturmaktaydı. Bu nüfusu ise Katolik, Ortodoks, Ermeni ve Gürcüler oluşturmakta idi.[1]

Padişah V. Murat, özellikle Hristiyan inancına büyük saygı göstermiş, Müslüman ve Hristiyan halkların bir arada yaşamalarını istediğini önemle vurgulamıştır.[2][3] Bu nedenle 1876'da Samsun'a bir kilise inşa edilmesi için özel bir izin vermiştir. Padişahın emri üzerine 8 metreye 12 metre olan küçük bir kilisenin yapımına başlanmıştır. İki yıl sonra padişah kilisenin tapusunu da göndermiştir. Fransız Konsolosluğu, kilisenin güvenliğini korumak üzere sorumluluğu üzerine almıştır. Kilisenin yapımının 1885'te tamamlanmasından sonra rahiplerin yaşayabilmeleri için kilisenin yanına bir manastır ve Hristiyan ailelere kiralanmak üzere ek bir bölüm yapılmıştır. Aynı zamanda bir de mezarlık inşa edilmiştir. Kilisenin duvarları fresklerle süslenmiştir.

V. Murat tarafından kurulmasına izin verilen kilise, 1913'te Jön Türkler tarafından ele geçirilmiştir.[4][5] Rahipler çatısı akan iki küçük odaya yerleşmek zorunda bırakılmış ve yıkılmak üzere olan kilisede hiçbir tamir izni verilmemiştir. Jön Türkler diğer odaları da ele geçirmiş ve kendi isteklerine göre kullanıp diğer kişilere kiraya vermişlerdir. Tamirine izin verilmeyen kilise ve manastır bölümleri yıkılmaya terk edilmiştir. Padişahın verdiği resmi belgelere el konulmuştur. Bu dönemde geçmişte nüfusunun %30'u Hristiyan olan Samsun'da yaklaşık yüz kadar Hristiyan vatandaş kalmıştır.[6] Bu vatandaşların ise yetmişi Amerikalı ve İtalyan, 30'u ise Ermeniydi