Mikroişlemci komutları

Mikro işlemciler bellekte saklanan belli bit dizilerine göre işlemler yapmak için tasarlanmışlardır. Bu bit dizilerine komut denir. Her mikro işlemci imal edilirken, bellekten hangi bit dizisini okuduğunda hangi işlemi yapacağı belirlenir. Mikro işlemci üreticilerinin ve mimarilerinin farklı olması her işlemci ailesinin (Intel x86, DEC Alpha, PowerPC gibi) yeni komutlara sahip olması sonucunu doğurmaktadır; yani tüm mikro işlemcilerin okuyup işlem yapabilecekleri evrensel bir komut kümesi yoktur.

Öte yandan, genel olarak bakıldığında bir mikro işlemcinin çalışmasını sağlayan komutları kabaca üç sınıfa ayırabiliriz:

Aritmetik komutlar,
Girdi/çıktı komutları,
Kontrol komutları.

Aritmetik komutlar bellekte saklanan veri üzerinde çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemler yapılmasını sağlarlar (toplama, çıkarma, mantıksal ve işlemi, sağa ve sola bit kaydırma işlemleri gibi). Girdi/çıktı komutları işlemcinin dış birimlerle bağlantısını sağlayan girdi/çıktı kapılarını (port) kontrol eder. Kontrol komutları ise mikro işlemcinin iç durumunu değiştiren komutlardır (programın devam edeceği yeri değiştirme, aritmetik işlemlerde yardımcı olan kütükleri değiştirme, ‘stack pointer’ işlemleri gibi). Her mikro işlemcinin komut kümesinde bu üç türden komutlar mutlaka bulunacak, ancak komutların hangi bit dizilerine karşılık geldikleri, işlemlerin nasıl yürütüldüğü farklı olacaktır.