Ebul Fida

Yaşamı

Ebul Fida 1273 tarihinde Hama emirinin kardeşi ve Ebul Fida'nın babası olan Malik el-Efdal'in Moğollar'ın istilasından kaçtığı yer olan Şam'da doğmuştur.[2]Babası zamanın ünlü komutanlarındandı.Ebu'l Fida aynı zamanda Selahaddin Eyyubi'nin babası olan Eyyub'un torunudur.İyi bir eğitim görmüştür.Çocukluğunda,Kuran ve bazı fen ilimlerini tahsil etmekle geçirdi.Fakat on iki yaşından itibaren erken bir zamanda sık sık özellikle Haçlılara karşı yapılan askeri seferlere katıldı.12 yaşında St.John şövalyeleri'nin elinde bulunan Markab muhasarasında bulundu ve çok yararlılıklar gösterdi.Daha sonra Akka,Humus,Trablus ve Rumkale kalelerinin fethine katıldı.Sultan Baybars'ın Halep'e gönderdiği orduda bazı birlikleri komuta etti.1298'de Memlük Sultanı Nasır Muhammed'in hizmetine girdi.Malatya'da Moğollarla yapılan savaşta büyük mücadele örneği gösterdi.Bu başarılarından dolayı kendisine Sultan tarafından Hama emirliği ve Malik ül Müeyyed ünvanı verildi.

Ebul Fida 20 yıldan fazla bir süre emir olduğu yerleri sükunet ve ihtişam içinde,kendini hükümetin verdiği görevlere ve aynı zamanda şöhretini borçlu olduğu bilimsel çalışmalara adayarak yönetti.Ebul Fida,zamanında edebiyat insanlarının,bilim adamlarının cömert bir koruyucusu idi.1331 yılında Hama'da vefat etti.
Çalışmaları

Ebul Fida yaşadığı ve karşılaştığı vakaları yazmasıyla ünlü oldu.Tarih ilmi sahasında en çok tanınan eseri İbn Esir'in El-Kamil fit Tarih adlı ülü eserinin bir devam mahiyetinde olan Muhtasaru Tarih il-Beşer dir.Bu eserde,ilk peygamber ve ilk insan olan Adem'den başlayarak 1328 yılına kadar vuku bulan hadiselere yer vermiştir.Eser Batı dillerine tercüme edilmiş ve 1870 yılında İstanbul'da ve 1908 yılında Mısır'da basılmıştır.

Ebul Fida'nın bir diğer mühim eseri 1316-1321 tarihleri arasında yazdığı Takvim ül Buldan(Şehirler Dizisi) adlı eseridir.28 bölümden ibaret,genel coğrafya kitabıdır.Mukaddimeden sonra yeryüzünün denizlerini,dağlarını,ırmaklarını ve göllerini anlatır.Metin,birtakım cetvelleri de ihtiva etmektedir.Bu cetvellerde yer adları ile bunların coğrafi koordinatları gösterilmiştir.Ebul Fida bu eserinde,Batlamyus,Muhammed el İdrisi,İbni Havkal,İstahri ve Biruni'ni eserlerinden faydalanmıştır.Çeşitli coğrafi hususlarla birlikte Dünya'nın başlıca şehirlerini de bir çizelge halinde anlatan bu kitap Reinaud ve De Slane tarafından 1840 yılında neşredilmiştir.Fransızca tercümesi 1848-1883 yılları arasında yayınlanmıştır.[3]

Ayrıca Ebul Fida'nın tıp üzerine yazdığı Kunaş adlı bir kitabı vardır.